NEWTIMES

Dünya Bankası, yeni İş Yapma Kolaylığı Raporu'nu yayınladı. Rapor'da 150'yi aşkın ülkenin ekonomik durumuna ilişkin rakamlar yer alıyor. Ayrıca iş hayatının kolaylaştırılmasına ilişkin derecelendirme tablosu da yapılmıştır. Rapor'da Azerbaycan'da iş hayatının kolaylaştırılması yönünde ciddi olumlu sonuçların olduğu kaydediliyor. Azerbaycan, bu yönde büyük başarılar kazanan 10 ülke arasında yer alıyor. Günümüz küresel jeopolitik durumunda ve dünyanın gelişmiş ülkelerinde bile krizin duyulduğu bir aşamada bağımsız Azerbaycan'ın notunun yükseltilmesi önemli gerçekleri bir kez daha ortaya çıkarıyor. Jeopolitik-ekonomik hareketlilik konunun önemli yönlerinden birini oluşturuyor. Bu yüzden söz konusu hususa detaylı değinmeden geçemeyiz.

Küresel boyutta gelişmelerin hızlı şekilde değiştiği herkese malum. Siyaset bilimcileri, son dönemde bu değişimin bölgesel düzeyde de ciddi biçimde etki oluşturduğuna vurgu yapıyorlar. Bu bağlamda Güney Kafkasya'yla ilgili görülen olayların jeopolitik açıdan değerlendirilmesi daha güncel konuma gelmiş bulunuyor. Bir yönden ABD ile Rusya'nın aktifleşmesi, bir diğer yönden ise İran'a karşı yaptırımların tam şekilde onaylanması yeni sorular oluşturmaktadır. Kuşkusuz, bölge ülkeleri de yaptırımların etkisi dışında kalamaz. Uzman yorumcular, artık finans alanında durumun değişebileceğinin ilk sinyallerini veriyorlar. Sorumluluk gerektiren bu aşamada tarihi Dolmabahçe Sarayı'nda Türkiye-Azerbaycan-İran ve Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın düzenlenmesi büyük öneme haiz. Uzman yorumcular, bu gelişmeleri bölgesel işbirliği açısından yeni sayfanın açılması olarak değerlendiriyorlar. Bu konuya ilişkin detaylı inceleme yapma gereksinimi duymaktayız.

Kamuoyu şöyle varsayıyor; Washington Muhammed bin Selman'a koşulsuz destek vermiş durumda. Resmi Washington'un davranışlarına bakıldığında bu varsayım doğru olabilir. Ancak şunu da göz ardı etmeyelim Amerikan derin devletinde Muhammed bin Selman'a (MBS) yönelik ciddi bir tartışma var. ABD'nin ulusal güvenlik çıkarları için MBS'nin hayati olduğunu savunanlar tabii ki var. Ama buna karşı Suudi Arabistan'da, ABD'nin üzerinde oynaması gereken asıl ismin Muhammed bin Nayef (MBN) olduğunu ve onun MBS yerine geçirilmesini savunanlar da var. Bana söylenen Kaşıkçı olayından sonra bu iki grubun arasındaki tartışmanın iyice şiddetlendiği yolunda.

Son dönemde dünyanın büyük güçleri arasında jeopolitik mücadelenin önemli ölçüde keskinleşmesi konusunda çeşitli haberler yayılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında ABD, Rusya ve İran arasında çekişmeler güçlenmiş durumda. Çekişmelerin güçlenmesi Orta Doğu'da daha açık görülmektedir. Söz konusu devletler Suriye meselesiyle ilgili daha sert tutum sergiliyorlar. En son Birleşmiş Milletler (BM) 73. Genel Kurulu'nda ABD ve İran Cumhurbaşkanları, birbirileri ile ilgili çok sert sözler söylediler. Ardından İran'ın Ahvaz kentinde askeri tören sırasında terör saldırısı meydana geldi. Bu korkunc olaylar doğrultusunda Güney Kafkasya'da yaşananlar bir hayli ölçüde ivme kazanmıştır. Türkiye ve Rusya Cumhurbaşkanları Azerbaycan'a ziyarette bulundular. New York'ta Nikol Paşinyan ile Hasan Ruhani arasında görüşme gerçekleşti. Gürcistan, askeri birliklerini Abhazya ve Güney Osetya'dan geri çekmesi için Rusya'ya çağrıda bulundu ve b. Tüm bu gelişmeler doğrultusunda Güney Kafkasya'da jeopolitik sürecin başlıca özellikleri nelerdir? Bu sorunun cevabı konusunda geniş inceleme yapma gereksinimi duymaktayız.

Daha önce bildirildiği üzere, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, Dunja Mijatovic Ermenistan`da seferde olmuş, bu ülkenin yetkilileri ile görüşmüştür. Ermenistan basınında hanım Miyatoviç`in seferinin geniş anonsu verilmesine rağmen, onun sonucuna ilişkin nedense kısa resmi bilginin yayılması ile yetinmişlerdir. Elbette, D.Mijatoviç'in Ermenistan'dan hangi izlenimlerle dönüşünü, siyasi samimiyetini, burada insan hakları konularına hangi jeopolitik çıkarlar ve yasal kriterler çerçevesinden yaklaştığı da büyük ilgi çekiyor . Bu konular, tabii ki, onun gelecekteki raporunda yansıtılacaktır.

Bilindiği gibi, dünyanın 5 farklı kıtasından 890 milyon insanın yaşadığı 58 devletin temsil edildiği Uluslararası Frankofoni Örgütü`nün (UFÖ) 17`nci zirve görüşünün 11-12 Ekim tarihlerinde Ermenistan'ın başkenti Erivan'da yapılması öngörülüyor. Örgütün Şartına esasen devletleri bu organizasyon çerçevesinde birleştiren önemli bir faktör Fransız dili ve Fransız kültürüne yakınlık olsa da, dünyada barışın ve huzurun, insan hak ve özgürlüklerinin teşvik edilmesi arzusu da UFÖ`nün misyonunu ve faaliyetlerinin temelini oluşturmaktadır.

Geniş kamu oyu, Ermeni sahtekârlıklarının yelpazesinin ve coğrafyasının oldukça geniş olduğunu biliyor. Tarih boyunca Ermeni yalanları siyasetten gündelik yaşama, tarihi eserlere ve kişiliğe, coğrafi isimlere, dini eserlere, kültürel mirasa, hanedanlara, nümizmatiklere ve mutfak sanatlarına yayılmıştır. Tek kelimeyle, yalan üzerine kurulu mitler tüm alanları kuşatmıştır. Aynı zamanda, bu sahtekârlıkları ve benzer benimseme iddiaları sadece Azerbaycan ve Türk dünyasına değil, aynı zamanda Ermenilerle temas halindeki diğer halklara da karşıdır. Hay-Ermenilerin kendilerini Kafkasya'da bir yerel halk olarak sunma girişimleri, bölgedeki diğer halkların tarihini bilinçli bir şekilde sahteleştirmeye, başkalarının değerlerini, tarihi-kültürel-dini mirasını ermenileştirmeye ve asimilasyona neden olmuştur. Yaşadığımız bölgede Ermenilerin kendilerine karşı herhangi bir iddiası olmayan hiçbir millet veya devletin olmaması tesadüf değildir.

ABD, elçiliğini neden Kudüs'e taşıdı? Gösterilerde 60'tan fazla kişi planlı ve acımasızca neden öldürüldü? Trump çıktığı ilk yurtdışı gezisinde neden Suudi Arabistan'da global küre önünde "savaş dansı" yaptı? Bu danstan sonra Trump tarafından ortaya atılan "nihai barış" ne anlama geliyordu? Bugün Washington'da iç ve dış siyasi kararların önemli bölümü, hangi gizli örgüt gibi çalışan vakıf tarafından kontrol ediliyor? Trump tüm Batılı müttefiklerini karşısına alarak bölgemizde bir büyük savaş çıkarmaya neden bu kadar kararlı?

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in önerisi üzerine Milli Meclis Başbakan görevine Novruz Mammadov`un atamasına onay verdikten sonra, bu olay ile ilgili olumlu fikirler seslendirilir, atamanın başarılı olduğunu kanıtlayan yeterli somut bilgiler gösterilir. Gerçekten de, Novruz Mammadov`un yaşam ve faaliyetine baktığımızda, kendi emeği ve bilgisi ile geçtiği yolun içeriği Başbakan görevine tam uyğun bir kişi olduğu kanaati oluşuyor. Kendisinin de her zaman itiraf ettiği gibi, Ulu Önder Haydar Aliyev'in ekibinde çalışmak tüm yaşam tarzını belirlemiş ve onun için büyük bir ekol olmuştur. Novruz Mammadov, kariyeri boyunca, sorumluluğu, iletişim kültürü, bilgisi, disiplini, yüksek organizatörlük yetenekleri, inisiyatifleri ve kararlı vatandaş görüşüyle seçilmiştir. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev onu yüksek ve sorumlu bir göreve atarken personel seçiminde sayısız faktörü incelikleriyle göz önünde bulundurduğunu bir kez daha gösterdi. Bütün bunlar, Novruz Mammadov'un yeni yüksek mevkiinde başarılı olacağı fikrini ifade etmeye olanak sağlıyor.

Azerbaycan Türkiye için sadece ortak tarih, kültür ve değerlere sahip olması nedeniyle değil, aynı zamanda ortak projeler ve coğrafi konumu itibariyle önem taşımaktadır. Azerbaycan dışişleri bakanlığı Türkiye ile stratejik ittifakın kuvvetlendirilmesini ülkenin dış politikasının önceliği olarak tanımlamaktadır. 11 Nisan 2018'de Azerbaycan'da erken cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. 1993 yılından bu tarafa Azerbaycan'da ilk defa cumhurbaşkanlığı seçimlerinin erken yapılması doğal olarak herkesin dikkatini çekti. Çoğunlukla uzmanlar seçimlerin erken yapılma nedenini bölgesel ve küresel düzeyde yaşanan gelişmelerle izah etti. Öte yandan 2017 yılından itibaren Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından ülkede başlatılan reform sürecinin başarılı şekilde devamı için güven tazelemesi gerektiğini düşünenler de oldu.