NEWTIMES

Azərbaycan Ordusunun 44 günlük müharibədə işğal altındakı torpaqların əhəmiyyətli bir hissəsini azad etməsi və bundan sonra Ermənistanın təslim olması, Rusiya və Türkiyənin regiona sülhməramlılarını göndərməsi bütün Cənubi Qafqazda geosiyasi vəziyyəti və qüvvələr nisbətini kəskin dəyişdi.

Cari il dünya iqtisadiyyatı üçün çətin keçdi. Koronavirus pandemiyasının enerji, nəqliyyat-logistika, turizm və s. sahələrdə əmələ gətirdiyi böhran bir çox ölkələrdə böyük fəsadlar yaradıb. Bu baxımdan Cənubi Qafqaz ölkələrində də vəziyyət birmənalı deyil.

Nikol Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gələndə əvvəlcə həmsədrlərdən danışıqlar prosesinin detallarını öyrənmək və hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün vaxt istədi. Həmin ilin dekabrındakı parlament seçkilərində Paşinyan hakimiyyətini möhkəmləndirən kimi XİN-in qarşısında vəzifə qoydu: danışıqlar prosesinin məzmunu dəyişdirmək.

Rusiyanın Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin direktoru Sergey Narışkin keçirdiyi mətbuat konfransında ABŞ və müttəfiqlərini Azərbaycan və Ermənistan xalqları arasında nifaq salmağa çalışmaqda ittiham edib.

Azərbaycan Ordusu öz torpaqlarını işğalçı Ermənistandan, onu müdafiə edən sponsorlar və havadarlarından azad etdi. Azərbaycan əsgəri Xocalı və başqa kəndlərdə ermənilərin törətdikləri qətllərin cavabını verməklə qisası qiyamətə saxlamadı.

Minsk qrupunun digər həmsədrləri olan Fransa və ABŞ diplomatik kanallar vasitəsilə Moskvadan incidiklərini bildiriblər. Onlar hesab edirlər ki, artıq "Ermənistanın kapitulyasiyası haqqında akt" adı ilə daha məşhur olan döyüş əməliyyatları zonasında atəşkəs haqqında üçtərəfli bəyanatın hazırlanması və imzalanması ərəfəsində və gedişində bu iki həmsədr "unudulub".

ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri olan Fransa ermənipərəst fəaliyyəti ilə Azərbaycan və Türkiyəni narazı salacaq bütün addımları atıb. İndi də Fransa Senatı noyabrın 25-də Dağlıq Qarabağdakı qondarma "qurumu" tanımağı düşünür. Fransa Senatının belə bir qətnaməni müzakirəyə çıxarmağa hazırlaşması isə Bakı və Ankarada ciddi narazılığa səbəb olub. Lakin qeyd olunmalıdır ki, Fransa Senatı bu məsələ ilə bağlı müsbət qərar qəbul etsə belə, qəbul edilən qətnamənin heç bir hüquqi çəkisi olmayacaq. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün toxunulmazlığı beynəlxalq hüquqla qorunur və hansısa ölkənin bir orqanı bu müddəanı poza bilməz.

Əks halda, Ermənistanda antirusiya eksperimenti yenidən həyata keçirilə bilər.

Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi ilə bağlı münaqişənin açarının Rusiyada olduğun deyənlər haqsız deyilmiş. Düzdür, 44 günlük döyüşlər bu açarın Azərbaycanın əlində olduğunu da göstərdi. Ancaq problemin yaranma tarixinə nəzər yetirsək, onun müəllifinin daha çox çar Rusiyası, keçmiş SSRİ və Rusiya olduğu da sirr deyil. Bu baxımdan sentyabrın 27-də başlayan döyüşlərə və ondan sonrakı prosesdə Kremlin mövqeyi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Son hadisələr zamanı ABŞ az qala susmuşdu. Fransa Ermənistana hər cür yardımlar etməklə yanaşı, onlara siyasi dəstək də verirdi. Rusiyadan da işğalçılara yardımlar axın edirdi. Hətta, Moskvanın müttəfiqi İran İslam Respublikasının da Ermənistana dəstək verdiyinə dair məlumatlar yayılırdı. Bu baxımdan ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin mövqeyi orta hesabla Ermənistanın xeyrinə idi.

İqtisadi blokadaya son verilməsi deyəndə Ermənistan heç də "qatı düşmənlər'' ilə sərhədlərin açılmasından söhbət getmədiyini gözəl başa düşür. Odur ki, Türkiyə ilə də sərhədlərin açılıb-açılmayacağına dair suala cavab verən Nikol Paşinyan deyib: "Yox, çünki Türkiyə bu razılaşmanın bir parçası deyil. Biz Rusiyaya bir yox, bir neçə yolun olmasını istəyirik. Bu danışıqlar nəticəsində problemlərimizi həll edə bilsək, o cümlədən Rusiya və Fars körfəzilə dəmir yolu bağlantımız olsa, Ermənistan üçün nə qədər köklü dəyişiklik meydana çıxacağını təsəvvür edin".