NEWTIMES

24 aprel-12 may 2017-ci il tarixlərində Cenevrədə BMT-nin İrqi Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitəsinin 92-ci sessiyası keçirilib. Sessiya çərçivəsində 27 və 28 aprel tarixlərində "İrqi Ayrı-seçkiliyin Bütün Formalarının Ləğv edilməsinə dair BMT Konvensiyası"nın Ermənistan tərəfindən yerinə yetirilməsi ilə bağlı bu ölkə tərəfindən Komitəyə təqdim edilmiş yeddinci-on birinci birgə dövri məruzə nəzərdən keçirilib.

Bu günlərdə İrəvanda keçmiş SSRİ məkanında yaradılmış qanunsuz rejimlərin təsisatlarının inkişaf etdirilməsi ilə bağlı tədbir keçirilib. Nə yazıq ki, həmin tədbirdə MDB ölkələri İnstitutunun direktorunun müavini Vladimir Yevseyev də iştirak edib. Yəni postsovet məkanında qanuni inteqrasiyanı təmin etməli olan bir təşkilatın adını daşıyan institutun vəzifəli şəxsi, qanunsuz, separatçı rejimləri inkişaf etdirməklə bağlı müzakirələrə qatılıb. Bu cənab hətta irəli gedərək Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə əlaqəli "obyektiv, ədalətli və dahiyanə" tezislər irəli sürüb. Məsələn, "Stepanakert danışıqlara qatılmalıdır", yaxud "Torpaq güzəştindən danışmaq olmaz" və s. Təbii ki, bunların real siyasi proseslərə təsiri minimumdur, ancaq əsas məsələ münaqişəni həll etmək üçün yaradılan beynəlxalq quruma həmsədr olan ölkələrdən birinin təmsilçisinin nə dediyi ilə bağlıdır. Təcrübə göstərir ki, həmsədr dövləti təmsil edənlər mütəmadi olaraq belə "səhvlər buraxırlar". Proseslərin bu cür inkişafı regionu hara apara bilər?

2017-ci il Azərbaycan Respublikasının həyatında, xüsusən də ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində mövqeyi baxımından əlamətdar ildir. Əgər 2016-cı ildə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin 25 ili tamam olurdusa, 2017-ci ildə ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində təmsil olunmasının 25 illiyidir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası dövlət müstəqilliyini 1991-ci ildə elan etsə də, ölkəmizin xarici ölkələrlə diplomatik münasibətlər qurması 1992-ci ildən başlamışdır. Hazırda Azərbaycanın 178 ölkə ilə diplomatik münasibətləri mövcuddur. Bu il bunlardan 69 dövlətlə diplomatik münasibətlər qurmasının 25 ili tamam olur. Bunlardan 27 Avropa, 26 Asiya, 10 Afrika, 4 Amerika, 2 Okeaniya dövlətidir. İlk diplomatik münasibətlərimizin qurulduğu qardaş Türkiyədən sonra dünyanın əksər mühüm dövlətləri ilə diplomatik əlaqələrimiz yaradılmışdır.

Mayın 19-da İran İslam Respublikasında növbəti (12-ci) prezident seçkiləri keçirilmişdir. Seçkilər kifayət qədər intensiv şəraitdə baş tutmuşdur. Belə ki, səsvermənin yerli vaxtla saat 08.00-dan 18.00-a qədər keçirilməsi nəzərdə tutulsa da, sonradan seçkini keçirən dövlət orqanı (Daxili İşlər Nazirliyi) həmin müddəti bir neçə dəfə uzatmış və səsvermə gecə yarısına qədər davam etmişdir.

Müasir dövrdə Qərb elmi dairələrində formalaşmaqda olan yeni tendensiya "liberal dünya nizamı" kimi adlandırılan mövcud beynəlxalq münasibətlər sistemi qarşısındakı çətinliklər və onun gələcəyi ilə bağlı narahatlıqların getdikcə daha çox müzakirə olunmasıdır. Xüsusən nəzərə almaq lazımdır ki, bu tendensiya bir sıra regionlarda böhranlı vəziyyətlərin kəskin şəkildə artması, dövlətlərarası münasibətlərin kəskinləşməsi, beynəlxalq terrorizmin güclənməsi, həmçinin Qərbin öz daxilində baş verən bir sıra məqamlar (Donald Trampın ABŞ prezidenti seçilməsi, Birləşmiş Krallığın Avropa İttifaqından ayrılması, Qərbdə radikal millətçiliyin güclənməsi) səbəbindən daha geniş miqyas almaqdadır.

Gürcüstan enerji siyasətində diversifikasiya etməyə çalışaraq Rusiya və İran qazının Gürcüstana ixracı ilə bağlı danışıqlar aparmaqdadır. İran qazının Ermənistan ərazisindən Gürcüstana nəqli barədə müqavilənin imzalanması haqqında məlumat yayılmışdır. İranın Milli Qaz İxracı Şirkətinin icraçı direktoru Əli Reza Kameli bildirmişdir ki, İran 40 milyon kubmetr qazın Gürcüstana sınaq nəqli üçün müqavilə imzalayıb.

Azərbaycan Respublikasının taleyinin müəyyənləşməsində Heydər Əliyevin əvəzsiz rolu olub. Heydər Əliyev həm keçmiş Sovet İttifaqında, həm də Azərbaycanda ən yüksək vəzifələrdə çalışıb. Azərbaycanı indiki iqtisadi, sosial, mədəni inkişaf səviyyəsinə məhz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi siyasət gətirib çıxarıb. Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanı dünya birliyinin tamhüquqlu üzvünə çevirib, ölkədə əlverişli investisiya mühiti, sahibkarlar üçün münbit şərait yaradıb. Məhz onun sayəsində ölkənin neft sənayesi dirçəlib, neftdən gələn gəlirlər əhalinin rifahına sərf olunub. Heydər Əliyev Azərbaycanı regionda və dünyada aparıcı mövqeyə yüksəldib. 2003-cü ildə dünyasını dəyişsə də onun irsi əbədi yaşayır.

Ermənistanın Gümrü şəhərində yerləşən Rusiyanın 102-ci hərbi bazasının əsgəri Valeri Permyakov 2015-ci il yanvar ayının 12-də hərbi hissəni özbaşına tərk edərək Avetisyan ailəsinin yeddi fərdini avtomat silah və süngü ilə öldürmüşdü. Bu hadisə Ermənistanda şok effekti yaratdı və bir neşə gün başda Gümrü olmaqla Ermənistanın bir neçə şəhərində Rusiyaya qarşı mitinqlər təşkil edildi.

2017-ci il aprel ayının 18-də Britaniyanın Baş naziri Tereza Mey iyunun 8-də növbədənkənar parlament seçkilərinə gedəcəyi ilə bağlı qərarını açıqladı. Dəfələrlə növbədənkənar seçkilərin keçirilməyəcəyinə söz verən Tereza Mey bu qərarını Brekzitlə bağlı Avropa İttifaqı ilə aparılan danışıqlara müxalifətin ciddi maneələr yaratması ilə əsaslandırdı. Lakin Meyin erkən seçkilərlə bağlı qərarını müxalifətin Brekzit danışıqlarındakı destruktiv rolu ilə əlaqələndirməsi ciddi əsas sayıla bilməz, çünki hazırda müxalifət partiyaları Brekzitə mane olacaq gücə sahib deyillər.

Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin ilin birinci rübünün yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında olduqca əhatəli və məzmunlu nitq söyləyib. Dövlət başçısı regional və qlobal miqyasda cərəyan edən geosiyasi, iqtisadi, maliyyə və hərbi proseslərin müqayisəli təhlili əsasında ölkədə ilk üç ayda həyata keçirilən proqramların sosial məzmununu diqqətə çatdırıb. Əldə edilən nəticələrin müstəqil dövlətçilik üçün əhəmiyyətini açıb. Ölkə rəhbəri gətirdiyi rəqəmlərlə sübut edib ki, davamlı surətdə reallaşdırılan islahatlar kursu səmərəsini verməkdədir. Azərbaycan bütün istiqamətlər üzrə ötən aylarda nəzərdə tutulan məqsədlərə çatıb. Buraya xarici siyasətin əsas prioritetləri, iqtisadi islahatlar, büdcə məsələsinin həlli, nəqliyyat, turizm, ordu quruculuğu və digər sahələr daxildir. Onların hər biri üzrə dövlət başçısı konkret rəqəmlər ifadə edib və onların əhəmiyyətini vurğulayıb. Təsadüfi deyil ki, Davos Ümumdünya İqtisadi Forumunun ekspertləri Azərbaycanı yüksək rəqabətə davamlı ölkə kimi təqdim ediblər. Bunlar ciddi nailiyyətlərdir və dövlətimizin etibarlı əllərdə olmasının sübutudur.